ભારતની ભૂમિ પર ગમે ત્યારે આવી શકે છે વિનાશકારી ભૂકંપ

Last Updated on 14/04/2025 by Sampurna Samachar

ભારતીય પ્લેટ બે ટુકડાઓમાં વિભાજીત થઇ રહી છે

અમેરિકન જિયોફિઝિકલ યુનિયન અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું

(સંપૂર્ણ સમાચાર સેવા)

ભૂ-વૈજ્ઞાનિકોએ ભારતીય પ્લેટોના ૨ ભાગમાં તૂટવાનો સંકેત આપ્યો હોવાની માહિતી મળી છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તેનો એક ભાગ પૃથ્વીના આવરણમાં ડૂબી જવાનો છે. આ પ્રક્રિયા વિસ્તારના ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય લેન્ડસ્કેપને ફરીથી આકાર આપી શકે છે.

અમેરિકન જિયોફિઝિકલ યુનિયનમાં પ્રકાશિત એક અભ્યાસ અનુસાર, ભારતીય પ્લેટ બે ટુકડાઓમાં વિભાજીત થઈ રહી છે, જે આ વિસ્તારની સમગ્ર ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય સ્થિતિને કાયમ માટે બદલી શકે છે. અભ્યાસ અનુસાર, ભારતીય પ્લેટ, જે લગભગ ૬૦ મિલિયન વર્ષોથી યુરેશિયન પ્લેટ સાથે અથડાઈ રહી છે, તે ડિલેમિનેશન નામની નવી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થઈ રહી છે. આ પ્રક્રિયામાં, પ્લેટનો ગાઢ ભાગ પૃથ્વીના આવરણમાં ડૂબી જાય છે, જેના કારણે પ્લેટની અંદર તિરાડ પડે છે.

પૃથ્વીના પોપડામાં તણાવના નિર્માણને અસર કરી શકે

ડિલેમિનેશનની પ્રક્રિયા પ્લેટની સ્થિરતાને અસર કરે છે. જેના કારણે આ વિસ્તારમાં ભૂકંપનું જોખમ વધી જાય છે. યુટ્રેચ યુનિવર્સિટીના ભૂસ્તરશાસ્ત્રી ડુવે હિન્સબર્ગેનના જણાવ્યા અનુસાર, ટેકટોનિક શિફ્ટને ચલાવતી પ્રક્રિયાઓ ઝડપથી બદલાઈ રહી છે. આ સમજવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્રી સિમોન ક્લેમ્પરેરે જણાવ્યું હતું કે ટેકટોનિક પ્લેટો ઘણીવાર હિમાલયની અથડામણ જેવા ઉચ્ચ કમ્પ્રેશનના વિસ્તારોમાં તિરાડો દર્શાવે છે. આ તિરાડો પૃથ્વીના પોપડામાં તણાવના નિર્માણને અસર કરી શકે છે, જેનાથી ધરતીકંપનું જોખમ રહે છે.

ડિલેમિનેશનની પ્રક્રિયા વિસ્તારમાં તણાવમાં નોંધપાત્ર વધારો કરી શકે છે, જે વારંવાર મજબૂત ધરતીકંપ તરફ દોરી જાય છે. નિષ્ણાતોના મતે, આ પ્રક્રિયા તિબેટના ઉચ્ચપ્રદેશમાં તિરાડો ઊભી કરી શકે છે. વિજ્ઞાનીઓનું કહેવું છે કે પ્લેટોના બે ભાગમાં વિભાજિત થવાની પ્રક્રિયાનો આ પ્રારંભિક સંકેત છે. આ અંગે વધુ અભ્યાસની જરૂર પડશે. જેથી આ પ્રક્રિયાની લાંબા ગાળાની અસરોને સંપૂર્ણ રીતે સમજી શકાય.