સરકારી આંકડાઓ મુજબ ૨૮૨ દવા તો નકલી નીકળી
(સંપૂર્ણ સમાચાર સેવા)
જો તમે બિમાર પડ્યા પર દવા લેવી પડી હોય, તો કદાચ તમે કેટલીક ખરાબ ગુણવત્તાની કે નકલી દવા પણ લીધી હોય. હા, સરકાર દ્વારા પરીક્ષિત દવાઓના આંકડાઓ તમને આવું વિચારવા મજબૂર કરે છે. વર્ષ ૨૦૨૩-૨૦૨૪ના સરકારી આંકડાઓ મુજબ, કુલ ૧,૦૬,૧૫૦ દવા નમૂનાઓમાંથી ૨,૯૮૮ને પ્રમાણભૂત ગુણવત્તાનું ન ગણવામાં આવ્યું. ઇકોનોમિક ટાઇમ્સની ખબર અનુસાર, આ પરીક્ષણમાં ૨૮૨ દવાઓ નકલી મળી આવી.
ખબર મુજબ, નકલી દવાઓના ઉત્પાદન, વેચાણ અને વિતરણ માટે ૬૦૪ કેસોમાં ફોજદારી કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય ઔષધિ ધોરણ નિયંત્રણ સંગઠનના આંકડાઓ અનુસાર, દેશમાં લગભગ ૧૦,૫૦૦ એકમો છે જે વિવિધ પ્રકારના ડોઝ ફૉર્મ અને એપીઆઈનું ઉત્પાદન કરી રહ્યાં છે. સરકાર નકલી અને ઘટિયા દવાઓ સામે મોટો અભિયાન ચલાવી રહી છે.
સરકાર જુદા જુદા રાજ્યોમાં દવા કંપનીઓ પર ધાડ પાડી રહી છે અને જે નિયમનનું ઉલ્લંઘન કરતા જણાયા છે, તેઓને કારણ દર્શાવો નોટિસ આપવામાં આવી છે. આ મામલે સંકળાયેલ એક અધિકારીનું કહેવું છે કે હાલ સુધીમાં ૫૦૦ કરતાં વધુ સાઇટ્સ પર જોખમ-આધારિત તપાસ કરવામાં આવી છે. આ જોખમ-આધારિત તપાસોના આધારે રાજ્ય લાઇસન્સિંગ સત્તાઓ દ્વારા કારણ દર્શાવો નોટિસ આપવા, ઉત્પાદન રોકવાના આદેશ, નિલંબન, લાઇસન્સ કે ઉત્પાદન લાઇસન્સ રદ્દ કરવા જેવી કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. નકલી અને ખરાબ દવાઓ સામે કાર્યવાહી કરવા માટે DCGI એ આ પગલું ભર્યું હતું. નિયમોનું પાલન ન કરનાર કંપનીઓને બંધ કરી દેવામાં આવી.
ગયા સપ્ટેમ્બરમાં ઇન્ડિયન ફાર્મસ્યૂટિકલ એસોસિએશન (IPA) એ કહ્યું હતું કે નકલી ઉત્પાદોને કાયદેસર ઉત્પાદકો સાથે જોડવાથી તેઓના સ્ટેટસ અને નાણાંકીય સ્થિતિ પર ગંભીર અસર પડે છે. આ નિવેદન કેન્દ્રીય ઔષધિ ધોરણ નિયંત્રણ સંગઠન (CDSCO)ની એક અહેવાલ વચ્ચે આવ્યું, જેમાં ૫૦ કરતાં વધુ ઉત્પાદોને ન્યૂનતમ ગુણવત્તા (NSQ) તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા. સન ફાર્મા, ટોરંટ ફાર્મા, એલ્કેમ લેબોરેટરીઝ અને ગ્લેનમાર્ક સહિત વિવિધ દવા કંપનીઓએ કેન્દ્રીય ઔષધિ નિયામક સત્તાની અહેવાલમાં ચિહ્નિત દવાઓને નકલી ગણાવી અને કહ્યું કે તેઓએ આ દવાઓ નથી બનાવી.